Dit artikel komt voort uit een match via de Hollands Kroonse Uitdaging tussen Sandra Ooms van Rodi.nl/HollandsKroon en Ger en Mientje Leegwater van Kunsttuin Winkel.
rodi.nl/hollandskroon/nieuws/379021/kunsttuin-winkel-het-levenswerk-van-ger-leegwater
WINKEL – In de uitgestrekte achtertuin van Ger (78) en Mientje (73) Leegwater, in de volksmond ‘Nederlands Kremlin’ genoemd, zijn een Russische Basiliuskathedraal, mythische wezens, talloze torens, koepels en overige gebouwen in al hun schoonheid te bewonderen. Een kunsttuin die de aandacht trekt. Onze redactie ging langs bij Ger en Mientje. We werden verwelkomd in hun gezellige woonkamer waar het vuur in de zelfgemaakte gietijzeren houtkachel heerlijk knisperde, en Ger zijn verhalen vertelde, onder het genot van een borreltje. “Ik neem er even een Vieux bij’. Lees hier alles over de kunsttuin en zijn creaties. Maar ook over de zorgen die Mientje en Ger hebben over hun nalatenschap, nu ze wat op leeftijd beginnen te geraken.
Ger loopt trots door de zijn kunsttuin met verbluffende creaties. (Foto: vincentdevriesfoto.nl)
Door: Sandra Ooms
Opmerkelijk genoeg zijn de folly’s, ofwel fantasiegebouwen, geconstrueerd met diverse materialen zoals bouwafval, tegels en trottoirbanden. De aanleg van dit kunstzinnige park begon rond het veertigste levensjaar van Ger Leegwater, geboren in 1945. Zonder enige tekeningen als leidraad begon hij met de bouw van opvallende constructies, waarbij hij antieke bouwmaterialen gebruikte. Met passie en de nodige humor vertelt hij over zijn werken en zijn benadering: “Het idee zit in mijn hoofd en ik begin gewoon te bouwen met wat voor handen is. Ik maak de losse onderdelen en zet het later in elkaar. Voordat ik iets bouw zit het al in mijn hoofd. Nachtenlang kan ik er wakker van liggen. Als ik in zo’n periode op een verjaardag zit en iemand begint tegen me te praten ben ik eigenlijk afwezig. Mijn gedachten zijn bij het kunstwerk.” Mientje valt in: “Het creatieve proces in het hoofd van Ger kan lang duren. Maar daarna kan hij het kunstwerk zo maar in een half jaar tijd af hebben.” Ger knikt: “Dat klopt, maar dan is het al helemaal uitgedacht, duizenden keren. Je kunt niet zomaar impulsief iets met een ‘koleregang’ in elkaar zetten zonder erover na te denken. Als het werk er is, is er weer rust in mijn hoofd.”
Zij is het
Zijn vrouw Mientje helpt met het vormgeven en structureren. Ger straalt als hij over Mientje vertelt: “Ik zag haar twintig jaar geleden en ik had meteen door dat zij gek is op kunst. Ik dacht meteen ‘zij is het, nu komt het goed’. Mientje knikt: “We waren gisteren zestien jaar getrouwd en we zijn nu twintig jaar samen. We hebben het eenvoudig gevierd hoor. Gewoon een borrel, hier bij de kachel.”
Karakters uit de mythologie
Ger’s creatieve uitspattingen hebben een scala aan opmerkelijke bouwwerken voortgebracht, geïnspireerd door zowel de Italiaanse als de Russische Barok, evenals karakters uit de mythologie. De Neptunusfontein, een project dat jaren aan ervaring en vaardigheden samenbrengt, toont een obelisk in het midden, omringd door mythologische figuren zoals Triton en Pegasus. Enkele van deze bijzondere bouwwerken in de kunsttuin zijn onder andere de Michaëlkapel, de Muziekmuur, het Amfitheater en het Winterpaleis. Daarnaast sieren beelden zoals Sint Joris, Aartsengel Michaël, Orpheus en Bacchus de betoverende omgeving. In 2017 werkte Ger Leegwater aan zijn opvallendste creatie: de Russische Basiliuskathedraal, een toren die vanaf de weg bewonderd kan worden.
Egyptische hijsmethode
Zijn creatieve proces omvat zelfbedachte hijsmethoden, waarbij alles zonder externe hulp op zijn plek komt. Zoals bij zijn laatste creatie: een metershoge metalen spin. Ger: “Er zou een kraan komen, maar dat duurde te lang naar mijn zin. Ik zei ‘laat maar zitten’. Ik had een mooi systeem bedacht om de spin te verplaatsen, zoals de oude Egyptenaren het deden. Dat systeem is natuurlijk wel geheim,” knipoogt hij. “En wat denk je, de spin stond op zijn plek en de kraan was er”, met enig cynisme klinkt er een bulderende lach.
Die troep hoef ik niet
Ooit is Ger begonnen, in de jaren tachtig. Met een houten toren. Terugblikkend: “Ach dat was een prachtige tijd. De mooie materialen lagen nog voor het oprapen. Prachtig mooie stenen en metaal. Dat hebben we nu niet meer. Alles wat nu nog gesloopt wordt is moderne rotzooi. Laatst kwam er een man langs, hij zei goedbedoeld: ‘ik heb een lading badkamertegeltjes van de Gamma’, alsjeblieft zeg die troep hoef ik niet te hebben.” Ger heeft tot aan zijn zestigste diverse banen gehad en heeft altijd met zijn handen gewerkt. Hij was voornamelijk metaalmonteur. Ger legt uit: “door al die baantjes heb ik veel ervaring opgedaan. Al doende leert men. Ik heb geen architectonische opleiding gedaan dus, al denken veel mensen van wel.”
‘Ik moet nu zeker honderd worden’
“Eigenlijk zit ik nu op mijn top,” lacht Ger, terwijl hij trots zijn armen in de lucht brengt om deze uitspraak kracht bij te zetten. Ik weet nu precies hoe alles werkt en waar ik materialen moet kopen. Ik heb zoveel wijsheid vergaard, al mijn energie en creativiteit heb ik in mijn tuin gestopt. Eigenlijk zou ik zeker honderd moeten worden. Sommige mensen zeggen ‘Goh Ger, ben je nou nog steeds bezig? Ja, absoluut! En ik ga door, ook al heb ik een rollator nodig. Kijk, ik merk wel aan mijn lijf dat ik sneller moe ben. Daar baal ik van.”
Russen en Duitsers
De tuin hoort bij het leven van Ger. “Soms vraag ik me weleens of of ik nog wel in deze tijd pas. Alles gaat met zoveel vluchtigheid en snelheid tegenwoordig. Ik ben zo niet. Ik vind heel veel interessant, van het lezen van mensen (‘bezoekers vind ik heerlijk’) tot aan het motief van een schelp, die ik dan met veel plezier maak. Ik neem voor alles de tijd. In de zomer wordt de tuin vooral bezocht door Duitsers en Russen, ze weten de kunsttuin goed te vinden. Hoeveel bezoekers er jaarlijks komen weten Ger en Mientje niet precies. “Soms komen er dertig mensen op een dag. En soms maar twee.”
Zorgen over de toekomst
Zorgen zijn er ook. Mientje legt uit: “Kijk, we worden toch een dagje ouder. Alhoewel Ger voornemens is om nog jaren door te gaan zijn we natuurlijk toch bezig met de nalatenschap, welke we in de vorm van een stichting hebben gegoten. Stel dat ons iets overkomt, hoe moet dat dan met de tuin? Alle entreegelden gaan ook naar die stichting. Volgende week gaan we naar een notaris. Onze stichting heet nu ‘Stichting Kunsttuin Nederlands Kremlin’, maar die naam gaan we veranderen in ‘Kunsttuin Winkel’; een breder begrip dat beter past. Sinds juni vorig jaar hangt er een vlag bij Kunsttuin Winkel met een prachtig logo en de nieuwe naam, ontworpen door leerlingen van Wiringherlant. De stichting heeft als doel om het kunstpark te behouden. Daar zoeken we mensen voor. We willen mensen met een groot netwerk aantrekken om deze kunst te behouden voor de provincie.”
“Niet allemaal tegelijk aanmelden,” grapt Ger. Want het blijkt nog best lastig te zijn om zulke mensen te vinden. “Daarom doen we hierbij een oproep,” stelt Mientje, “we zoeken iemand met een groot hart voor kunst die zorgt dat deze tuin kan worden onderhouden. Al ben je maar een beetje handig of heb je een bovenmatige interesse in kunst: wij zijn blij met je komst. Sluit je bij ons aan, je bent zeer welkom. “Absoluut,” haakt Ger in: “Al zou je op dit moment alleen maar op zaterdagochtend kunnen helpen, we zouden je zeer dankbaar zijn.”
Een kikker met vleugels
Op dit moment is Ger bezig met zijn laatste creatie: een enorme metalen kikker. De kikker staat er al, maar deze is zeker nog niet af. “Je weet het nooit met Ger,” lacht Mientje. Er heeft hier heel lang een vis naast het huis gestaan, ik dacht die is áf. Niets was minder waar. Op een gegeven moment werden er vleugels op aangebracht, toen was dat project pas afgerond.” Ger houdt van vleugels: “Ik vind ze prachtig. Ik denk dat ik ook vleugels ga maken aan de kikker. Ik hou van dieren in het algemeen. Mijn volgende project is wellicht een uil. Met prachtige ovale ogen.” Hij straalt. Mientje besluit: “Als de kikker af is, vieren we feest. We hebben hier al eens het spinnenfeest gehad, een boekenbal en dan komt straks het kikkerfeest. Dan komt er een live-band en hebben we hapjes en drankjes.”
De entree bedraagt 5 euro en is bestemd voor de stichting Kunsttuin Winkel. Kijk voor meer informatie op www.kunsttuinnederlandskremlin.nl.
Zie ook: kunsttuinnederlandskremlin.nl/boek-te-koop-van-ger-de-bouwer-vertelt
