“Als je als stichting ergens iets vraagt, is het antwoord meestal ‘ja’. Dat komt omdat je 125 jaar in de vaart bent.” Frans Schepers glimlacht als hij het zegt. De voorzitter van Stichting Varend Erfgoed Kolhorn merkt dat er deuren opengaan nu de beroemde ansjovisjol KH44 een indrukwekkend jubileum viert. Van vrijdag 27 tot en met zondag 29 juni is Kolhorn het decor van een driedaags varend erfgoedfeest. Alles draait om het klassieke schip KH44, dat op 23 april 1900 te water werd gelaten in Alkmaar en nog altijd vaart.

Door: Sandra Ooms – Rodi.nl/hollandskroon

Schepers legt uit: “We hebben in 2018 op eenzelfde wijze, ter ere van het 600-jarig bestaan van Kolhorn, ook al eens zeilwedstrijden georganiseerd. Er lag dus al een blauwdruk. En alle deelnemers waren toen dolenthousiast. Nu komt alles samen: het jubileum, de Nachtmarkt, de vlag van Kolhorn én een groeiende samenwerking tussen de erfgoedorganisaties.”

Varen met gestreken mast

Het jubileumweekend is meer dan een feestje voor liefhebbers van klassieke schepen. Het is een ode aan de geschiedenis, een demonstratie van doorzettingsvermogen en een bewijs dat samenwerken in Kolhorn nog werkt. Vanaf vrijdag arriveren de deelnemende schepen in het dorp, vaak na een urenlange tocht over binnenwateren. “Je moet wat geduld hebben om hier te komen”, zegt Schepers. “Met gestreken mast door de Wieringermeer is het toch een uur of drie varen. Of je moet via Den Helder, dat duurt nog wat langer.”

Uit alle hoeken

De schepen die meedoen, komen uit alle hoeken van het IJsselmeergebied. Namen als WR60 (Den Oever), ST16 (Stavoren), HL33 (Warns, voormalige gemeente Hemelum) en AK88 (Andijk) zullen maritiem liefhebbers bekend in de oren klinken. Tijdens het weekend zullen zij, samen met de KH44, feestelijk gepavoiseerd afgemeerd liggen in de haven van Kolhorn. De masten worden op vrijdagmiddag opgericht met behulp van een kraan. Een uniek gezicht, zeker als ’s avonds de gloednieuwe Kolhornervlag overal wappert: vier banen in groen, rood, wit en zwart.

De vlag

“Een paar maanden geleden is die vlag ontdekt. We hebben er met steun van Stichting Oud Kolhorn een eerste serie van kunnen laten maken. Ze waren zo uitverkocht, nu worden ze huis aan huis rondgebracht”, vertelt Schepers trots. “Dat soort dingen geven energie.”

Nachtmarkt als blikvanger

Het feestelijke ontvangst op vrijdagavond valt samen met de jaarlijkse Nachtmarkt (dit jaar voor het 40ste jaar), met zo’n 400 kramen een van de grootste evenementen van het dorp. Duizenden bezoekers struinen dan door de straten van Kolhorn en kunnen genieten van het aanblik van de schepen, die als een lint door de haven liggen. “Voor de bemanningsleden is het ook leuk: ze kunnen zelf de markt op, wat eten of drinken. Daarvoor krijgen ze zelfs een kleine bijdrage van ons”, zegt Schepers. “We willen dat het voor iedereen een mooi weekend wordt.”

In de kerk kunnen de bemanningen blijven slapen, zolang ze zelf hun slaapspullen meenemen. Ook dat past in het beeld van een gemeenschap die de deuren opent voor bezoekers.

Strijd op het water

Zaterdag staat de zeilwedstrijd centraal. Niet zomaar een potje varen, maar een echte test van behendigheid. De wedstrijd bestaat uit proeven waarbij gebruik mag worden gemaakt van de vaarboom, roeiriemen, jaaglijn en kenterschoot. Alles om de klassieke vaartuigen zo goed mogelijk over het Kolhornerdiep te laten manoeuvreren.

Het officiële startschot wordt gegeven door wethouder Robert Leever van de gemeente Hollands Kroon, die daarna meevaart op het skûtsje WR60. Na afloop is er in Museum De Turfschuur een prijsuitreiking. “De Turfschuur speelt een belangrijke rol in het bewaren van het verhaal van Kolhorn”, zegt Schepers. “Daarom is het mooi dat we ook daar weer bij elkaar komen.”

Voor de deelnemers is er op zaterdag ontbijt, lunch en een schippersmaaltijd geregeld. En aan het einde van de middag worden de masten opnieuw gestreken. ’s Avonds volgt een besloten feest in en rond de nieuwe winterstalling van de KH44. Daar worden maritieme spellen gespeeld, als een ludieke afsluiter van de wedstrijddag.

Verleden, heden en toekomst

Wat opvalt aan het programma is dat alles klopt. Het is niet zomaar een losstaand evenement, maar ingebed in bredere ambities. Een voorbeeld daarvan is het project “Vissersverleden verbindt Kolhorn aan toekomst en heden”, waarin erfgoedstichtingen, het museum, de historische vereniging en basisschool ‘Op Avontuur’ samenwerken aan educatie over het Zuiderzeeverleden.

Schepers: “We maken een lespakket voor groep 8, zodat kinderen begrijpen wat Kolhorn ooit was: een vissersdorp aan de Zuiderzee. Dat pakket willen we ook voor andere scholen beschikbaar stellen. De gemeente Hollands Kroon stimuleert dit met het thema ‘ZuiderZeeWerken: al 100 jaar, nog 100 jaar’.”

Het jubileumweekend is dus niet alleen een terugblik, maar ook een brug naar de toekomst. “We willen jonge mensen meegeven dat dit erfgoed niet stoffig is, maar leeft. En dat het iets zegt over wie je bent als dorp.”

Zondag uitzwaaien

Op zondag is er nog een ontbijt voor de bemanningen, waarna de schepen het Kolhornerdiep weer afzakken. Wie eerder wil komen of later wil vertrekken, kan dat in overleg regelen. De deelname aan het evenement is helemaal gratis, inclusief een vergoeding voor brandstof en die bijdrage voor eten of drinken op vrijdagavond. 

Dat dit allemaal mogelijk is, komt volgens Schepers door de samenwerking. “Dankzij subsidies van de Stichting Nachtmarkt, de Hollands Kroonse Uitdaging namens de gemeente Hollands Kroon en de Coöperatie Nh1816 Verzekeringen. … iedereen werkt samen. En dan lukt er ineens veel. We kunnen zelfs voor alle deelnemers een leuke goodiebag maken.”

De grote inzet wordt gedragen door vrijwilligers, met Schepers als een van de drijvende krachten. “Het is eigenlijk net als varen met zo’n jol. Je moet weten hoe je stuurt, maar vooral ook wie er allemaal meedoen. En dan is het prachtig als het samenkomt.”

Voor meer informatie kunnen geïnteresseerden contact opnemen met Frans Schepers via telefoon 06 51 53 52 73 of per e-mail kh44@live.nl.

Frans Schepers– foto: Margreet Schepers

Foto waarschijnlijk gemaakt in 1912 in de haven van Kolhorn. – foto aangeleverd