Door Sandra Ooms, Rodi.nl/Hollands Kroon

ZIJDEWIND – Vijftig jaar lag het hart van Zijdewind stil, maar nu klinkt het weer luid en duidelijk. Op woensdag 3 september 2025 wordt het klokgelui officieel hervat en wordt een tijdcapsule geplaatst, gevuld met brieven van dorpsgenoten en de dromen van de kinderen van Basisschool De Marinx. Het is een moment waarin verleden en toekomst samenkomen, en iedereen is welkom om dit bijzondere moment mee te maken. 

Vijftien jaar geleden ontstond het idee om het klok- en uurwerk, dat de sloop van de kerk in 1971 overleefde, een prominente plek in het dorp terug te geven. Het initiatief, mede vormgegeven door Jan Willem Droog (48) en Willem Kolkman (59) van de werkgroep Klokkenstoel, kreeg vorm dankzij de financiële steun van donateurs, de gemeente Hollands Kroon, erfgoedinstellingen, de Rabobank, de Hollands Kroonse Uitdaging, NH1816 Verzekeringen en de opbrengsten uit de Zijdewinder kermis waar meer dan 250 vrijwilligers aan meewerken. 

Van kerk naar klokkenstoel

Willem Kolkman blikt terug op de sloop van de Koeienkerk: “Het dorp stond er destijds niet achter. Er waren groepen mensen die de kerk wilden behouden, maar de aanleg van de Hartweg en de verkaveling maakten sloop onvermijdelijk.” Vijftien jaar geleden kwamen er ideeën voor een nieuwe klokkenstoel, maar het moment was nog niet rijp. “Toen vorig jaar tijdens de werkzaamheden voor de rotonde de fundering van de kerk weer opdook, wisten we: nu moeten we het aanpakken,” zegt Willem. Jan Willem: “De gemeente stond er volledig achter, het was gewoon het juiste moment.”

De bouw combineerde oude ambachten met moderne technieken. Willem: “Alle houtverbindingen zijn ambachtelijk uitgewerkt, zonder freesbanken of computers. Alleen de windvanen zijn gelaserd, dus daar is een beetje moderne techniek bijgekomen.” Jan Willem voegt toe: “Het resultaat is een kloppend, of beter: luidend hart van het dorp en een ijkpunt in de omgeving.”

Saamhorigheid in een klein dorp

Zijdewind telt ongeveer 350 inwoners, maar de betrokkenheid is enorm. “Iedereen is laaiend enthousiast. Vooral de ouderen zijn content dat er iets terugkomt van de Koeienkerk, maar ook fietsers die van Verlaat richting Schagen rijden of van Hartweg naar Waarland, stoppen en kijken,” vertelt Jan Willem. “Er komen plannen voor een doorfietsroute van Texel naar Alkmaar die door Zijdewind gaat. Onze rotonde wordt een herkenbaar ijkpunt.”

De grootste financiële bijdrage kwam van het Kermiscomité Zijdewind, uit opbrengsten van de kermis. Ook de gemeente Hollands Kroon, De Hollands Kroonse Uitdaging, de Rabobank en NH1816 Verzekeringen droegen bij. Onder de vele vrijwilligers die hebben meegewerkt aan de bouw van de klokkenstoel verdienen de timmerlieden Vok de Wit, Willem Kolkman en Jeroen Bruin, samen met Leo Koopman, bijzondere erkenning. Zij stonden aan de oorsprong van het idee en hebben alleen al honderden uren werk gestoken in het ambachtelijke bouwproces. Ook de vele ondernemers die materiaal, ruimte en arbeid beschikbaar stelden mogen hierbij niet worden vergeten. Denk hierbij aan de ruimte voor de timmerwerkzaamheden, een hijskraan, een shovel en vele andere hand- en spandiensten.

Een bijzonder detail uit het project is de terugkeer van een grafsteen uit 1673, die ooit bij de kerk lag. Willem: “Via een artikel in de krant en andere media kwam hij bij ons terecht. Deze steen komt nu terug naar de plek waar hij hoort.”

Opening en tijdcapsule

De officiële opening wordt een feestelijk moment. Jan Willem: “We zetten een draaiboek in elkaar. De fanfare Samen Voorwaarts komt blazen, er zijn woordjes van wethouder Robert Leever en Edwin Wittink van de Hollands Kroonse Uitdaging, en wij spreken namens de werkgroep Klokkenstoel.” Robert Leever: “Het is geweldig om te zien hoe de inwoners van Zijdewind, historische verenigingen en lokale ondernemers samen dit project hebben gerealiseerd. Na 55 jaar heeft het dorp weer een klokkentoren, met het originele uurwerk van de oude ‘Koeienkerk’. Het is een prachtig symbool van onze geschiedenis en van de inzet en betrokkenheid van de gemeenschap. We zijn ontzettend trots op die inzet en het resultaat!”

De tijdcapsule is een van de hoogtepunten van de opening. Sandra Bakker, leerkracht en bestuurslid van de stichting tot behoud van historisch erfgoed ‘t Veld, Zijdewind, Moerbeek legt uit: “We hebben een educatief project opgezet voor de bovenbouwgroepen van de Marinx in ‘t Veld en de Sint-Jan in het Waarland. Ze leerden over de geschiedenis van de Koeienkerk, krijgen gastlessen van archeologen en doen een rondleiding langs de historische plekken. De kinderen hebben brieven geschreven over wat hen gelukkig maakt, wat hen verdrietig maakt en hun dromen voor de toekomst. Alles gaat in de tijdcapsule.”

Jan Willem lacht: “Gelukkig past alles erin. De bedoeling is dat de capsule over ongeveer honderd jaar weer wordt geopend. Het is een boodschap aan de archeologen van de toekomst, zodat zij zien hoe wij hier leefden en wat belangrijk was voor onze kinderen.”

Generaties verbinden

Het project laat zien hoe meerdere generaties samenwerken. Sandra: “Bart en Fleur van Archeologie Westfriesland kwamen met het idee van de tijdcapsule. De werkgroep Klokkenstoel was meteen enthousiast. Ook brieven van dorpsgenoten kwamen binnen via de dorpsapp. Eén berichtje volstond, want het hele dorp zit erin.”

Willem benadrukt het aantal uren dat in het project is gestoken: “Alleen al het bouwen heeft zo’n duizend uur gekost, exclusief de voorbereidingen. Maar het enthousiasme bleef. We hebben geen dipjes gehad. Het gaat stap voor stap, en het resultaat is prachtig: een klokkenstoel, met oude grafstenen eronder en afgezet met een mooi hekwerk van palen en ketting ” Jan Willem voegt toe: “De klok hebben we al een paar keer geluid bij uitvaarten en een kampioenschap. Voor de ‘officiële’ ingebruikname zal de dochter van de laatste klokkenluider de bel doen luiden. Het toont dat het niet alleen een bouwwerk is, maar een levend symbool voor Zijdewind.”

Kinderen en toekomst

De kinderen van de school zijn erg enthousiast over hun bijdrage. “Ze kwamen thuis met verhalen en foto’s van de Koeienkerk die we nooit hadden gezien,” vertelt Sandra. “Het project leeft enorm bij leerlingen en ouders. De tijdcapsule is een extraatje, maar ook een les in bewustwording over erfgoed en geschiedenis. Ik hoop dat als over honderd jaar de capsule wordt geopend, onze nazaten nieuwsgierig en geïnteresseerd zijn in hoe wij leefden. Dat ze met plezier en respect kijken naar wat belangrijk was in het leven hier in Zijdewind en omstreken.”

Uitnodiging

Iedereen uit Zijdewind en omgeving is welkom bij de officiële opening op woensdag 3 september 2025 om 15.30 uur, om de klok te horen luiden en een stukje geschiedenis van het dorp te vieren. De klokkenstoel staat symbool voor de inzet van de gemeenschap, de verbondenheid van de inwoners en de nieuwsgierigheid van toekomstige generaties.

Het team is nog hard aan het werk om alles gereed te maken voor de opening. Fer Korverfotografie

Leerkracht en bestuurslid Sandra Bakker tijdens het project op school.  – aangeleverd

Rechts onderin de Hartweg die werd aangelegd. – aangeleverd

Zie ook: hollandskroonseuitdaging.nl/klokkenstoel-zijdewind/